Endoskopik Hidrosefali Ameliyatı Hakkında

Endoskopik Hidrosefali Ameliyatı Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Hidrosefali; omurilik-beyin sıvısının beyin ve çevresinde gereğinden fazla birikerek yol açtığı hastalık olarak tanımlanmaktadır. Beyinde açığa çıkan bu hastalığın tedavisi birkaç farklı yöntemle cerrahi operasyon uygulanarak yapılabilmektedir. 

Beyin-Omurilik Sıvısı Nedir? 

Beyin-omurilik sıvısı beynin oluşabilecek darbeler karşısında hasar görmesini engellemekle, basıncı dengelemekte ve dolaşımı sağlamakla görevlidir. Genellikle bebeklik döneminde görülen hidrosefali ise; beyin zarının yeterince gelişememesi nedeni ile söz konusu sıvının emilememesi durumudur. Beyin-omurilik sıvısının birikmesi sonucunda ise kafatası kemikleri yeterince gelişememekte ve sıvı birikmesi sonucunda kafanın şişmesi durumu gözlemlenmektedir.

Hidrosefali sonucunda açığa çıkan tipik fiziksel deformasyon şöyledir; 

• Alın kısmı öne doğru çıkmaktadır. 
• Kafanın ön kısmı gözlere doğru çökmektedir.
• Damarlar belirgin hale gelmektedir.
• Kafanın üst kısmı alt kısmına göre daha büyük görünmektedir.

Yetişkinlerde Hidrosefali

Genellikle bebeklerde görülen hidrosefali; bazı durumlarda yetişkinlerde de gözlemlenebilmektedir. Yetişkinlerde hidrosefalinin nedenleri genellikle travmatik olaylardır. Kafanın darbe alması, geçirilen kazalar sonucunda açığa çıkan hidrosefali; aynı zamanda çeşitli tümörler nedeni ile beyin zarının zedelenmesi sonucunda da açığa çıkabilmektedir. Bebeklerde kafanın şişmesi ile belirti veren hidrosefali; yetişkinlerde ise kemik gelişiminin uzun süre tamamlanmış olması nedeni ile farklı belirtiler açığa çıkarmaktadır. 

Hidrosefalinin Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Hidrosefalinin neden olduğu problemler elbette ki salt fiziksel deformasyonlar değildir. Kafanın şişmesi ve fiziksel görünümün değişmesinin yanı sıra aynı zamanda beyine uygulanan basınç nedeni ile;

• Felç
• Zeka geriliği
• Baş ağrısı
• Denge kurmada zorluk
• Hafıza kaybı
• Mide bulantısı
• Bunama
• Huzursuzluk

gibi belirtiler de açığa çıkmaktadır. 

Hidrosefali problemine neden olan iki ana faktör bulunmaktadır. Bu faktörler aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

• Beyin-omurilik sıvısının beyin zarına ulaşmasını engelleyen bir tıkanıklık
• Beyin zarında oluşan deformasyonlar

Hidrosefali hastalarının değerlendirilmesi sonucunda bu problemin açığa çıkmasının nedeni tıkanıklıklar olarak kabul edilmektedir. Bu süreçte; beyin-omurilik sıvısının dolaşımını engelleyecek kist ve tümörlerin gelişmesi ve söz konusu sıvının beyin zarına ulaşmasını engellenmesi sonucunda açığa çıkmaktadır. 

Endoskopik Hidrosefali Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Tedavi sürecinin cerrahi operasyon ile başlatılması gerekiyorsa bu operasyon şant ameliyatı ve endoskopik hidrosefali ameliyatı olarak günümüz teknolojisi de göz önünde bulundurulduğunda iki farklı yöntem ile yapılabilmektedir. Öncelikle şant ameliyatına değinecek olursak kafatasına açılan küçük bir delikten beynin içine yerleştirilen ve şant adı verilen tüp ile biriken sıvının kalp veya karın boşluğuna tahliye edilmesini sağlanmaktadır. Bu tüpe bağlı bulunan küçük kanallar vücudun içinden geçirilerek sıvı boşaltımı gerçekleştirilmektedir. Yaklaşık 40 dakika süren şant ameliyatı sonrası hastanın iyileşme süreci endoskopik hidrosefali ameliyatına göre daha uzun sürmektedir. Bazı hastalarda şant ile tedavi yöntemi zorlu olabilmekte ve yerleştirilen tüpün yerinden çıkması gibi risk faktörleri açığa çıkabilmektedir.  

Endoskopik hidrosefali ameliyatı nasıl yapılır sorusunun cevabına gelecek olursak, Şant ameliyatındaki gibi hastanın kafatasına minik bir delik yardımı ile giriş yapılmaktadır. Bazı durumlarda bu giriş burun delikleri aracılığı ile de uygulanabilmektedir. Beyinde açılan nöro -endoskopik giriş, yan karıncık tavanından üçüncü karıncığa ulaşılmasını sağlamaktadır. Açılan 7 mm’lik bir delikten endoskopik olarak girilimektedir. Üçüncü karıncığın alt kısmı ise beyincik-omurilik sıvısının dolaştığı yollardan biri konumundadır. Tıkayıcı unsur bu bölgede su birikimine neden olduğundan tabana delik açılarak by-pass uygulaması gerçekleştirilmektedir ve bu sayede sıvının fazlası aşağı akıtılmaktadır. 20 dakika süren işlem sonrası hasta kısa sürede iyileşebilmektedir.

Neden Endoskopik Hidrosefali Ameliyatı?

Endoskop ile beyne girilmesi şant yöntemine göre daha az tahribatlı olmaktadır. Endoskop yardımı ile içeriden geniş açılı ve daha yakın görüntü alarak ilerleyen uzmanlar diğer işlemleri ekrana yansıyan görüntü yardımı ile kısa sürede tamamlayabilmektedir. Şant ameliyatında beyin içine yerleştirilen her 100 şantın 15’i aynı yıl içinde farklı sebepler yüzünden değiştirilmek zorunda kalmaktadır. Enfeksiyon riskinin daha fazla olduğu bu yöntemde hasta ömür boyu 3-4 kez aynı ameliyatı geçirmek zorunda bırakılmaktadır. Endoskopik hidrosefali ameliyatı sonrası hasta 1-2 gün içinde taburcu edilerek kısa sürede sağlığına kavuşmaktadır.

Endoskopik hidrosefali ameliyatı genellikle daha önce şant ameliyatı uygulanan ancak çeşitli nedenler ile şant uygulamasında problemler yaşayan hastalarda gerçekleştirilebilmektedir. Bu problemler yerleştirilen şantın çıkması ya da enfeksiyona maruz kalması olabilmektedir. Bununla birlikte endoskopik hidrosefali ameliyatı fizyolojik bir tedavi yöntemidir. Beyin ve beyin omurilik sıvısının yapısında herhangi bir değişikliğe ihtiyaç duyulmamaktadır.